Historia Forum Romanum miejsce licznych zabytków 2024
Forum Romanum to historyczny plac w centrum Rzymu, który był sercem życia politycznego, społecznego i handlowego miasta w czasach starożytnych. To właśnie na tym placu znajdowały się najważniejsze budynki publiczne, w tym świątynie, trybunały, kramy handlowe, sklepy i ratusz. Forum Romanum był także miejscem, w którym odbywały się uroczyste parady, ceremonie religijne oraz wojenne triumfy. Dziś Forum Romanum jest jednym z najważniejszych zabytków Rzymu i jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych.
Spis treści
Jaka jest historia Forum Romanum
Forum Romanum to centralny plac w starożytnym Rzymie, który był sercem życia politycznego, społecznego i handlowego miasta. To właśnie na tym placu znajdowały się najważniejsze budynki publiczne, w tym świątynie, trybunały, kramy handlowe, sklepy i ratusz. Forum Romanum był także miejscem, w którym odbywały się uroczyste parady, ceremonie religijne, a także wojenne triumfy.
Historia Forum Romanum sięga początków miasta, czyli VIII wieku p.n.e. Na tym miejscu znajdował się wówczas bagnisty teren, który Rzymianie osuszyli, by stworzyć tam swoje centrum polityczne. Pierwsze budynki, które powstały na Forum Romanum, to sanktuarium bogini Wiktorii i świątynia Saturna. Kolejne budowle, takie jak Domus Publica (oficjalna rezydencja pierwszych królów rzymskich), Kuria (siedziba Senatu Rzymskiego) oraz Comitium (miejsce obrad rzymskiej Rady Miejskiej), powstały w VI wieku p.n.e.
W kolejnych wiekach Forum Romanum zyskało na znaczeniu, wraz z rozwojem miasta. W II wieku p.n.e. na Forum powstał Bazylika Emilia, która była pierwszym budynkiem z trwałego materiału na tym placu. W I wieku p.n.e. Juliusz Cezar wznosił na Forum Romanum swoje trybunały, a także poszerzył je o nowe placówki, takie jak łuk triumfalny. Za czasów cesarza Augusta w I wieku n.e. Forum Romanum stało się jeszcze bardziej rozbudowane, powstały wówczas nowe budynki publiczne, m.in. świątynia Kastylii oraz świątynia Juliusza Cezara.
W okresie późnego cesarstwa Forum Romanum utraciło na znaczeniu i stopniowo popadło w ruinę. W średniowieczu, po upadku Rzymu, Forum stało się miejscem rolniczej produkcji i w XIV wieku zostało całkowicie zasypane przez piasek i osady.
Odkrycie i odgruzowanie Forum Romanum nastąpiło w XIX wieku, kiedy zdecydowano się na przeprowadzenie badań archeologicznych i odsłonięcie pozostałości rzymskich budowli. Dziś Forum Romanum jest jednym z najważniejszych zabytków Rzymu i jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych.
Kiedy można zwiedzać Forum Romanum
Forum Romanum jest zwykle otwarte codziennie, z wyjątkiem kilku dni w roku (takich jak Boże Narodzenie, Nowy Rok, Wielkanoc itp.), kiedy jest zamknięte dla zwiedzających. Godziny otwarcia mogą się jednak różnić w zależności od pory roku i są ustalane przez władze rzymskie. Zwykle Forum Romanum otwiera się o godzinie 8:30 rano, a zamyka o godzinie 16:30 lub 18:30 w zależności od sezonu. Warto jednak sprawdzić aktualne godziny otwarcia przed planowaną wizytą, aby uniknąć niespodzianek.
Ile kosztuje zwiedzanie Forum Romanum
Zwiedzanie Forum Romanum jest objęte jednym biletem wstępu, który umożliwia wejście na teren Forum Romanum, Palatynu oraz Koloseum. Ceny biletów różnią się w zależności od rodzaju biletu, wieku zwiedzającego oraz miejsca zakupu. Oto przykładowe ceny biletów:
- Normalny bilet wstępu do Forum Romanum, Palatynu i Coloseum kupiony na miejscu: 16 euro
- Zniżkowy bilet (dla osób w wieku 18-25 lat z państw UE) wstępu do Forum Romanum, Palatynu i Koloseum kupiony na miejscu: 2 euro
- Bezpłatny wstęp (dla osób poniżej 18 lat z państw UE) do Forum Romanum, Palatynu i Koloseum kupiony na miejscu: 0 euro
- Online bilet wstępu do Forum Romanum, Palatynu i Koloseum: ceny zaczynają się od 18 euro za normalny bilet, 2 euro za zniżkowy bilet, a dla dzieci poniżej 18 roku życia jest to bezpłatne.
Warto pamiętać, że w sezonie turystycznym kolejki przed kasami biletowymi mogą być bardzo długie, dlatego warto rozważyć zakup biletu online lub wcześniej zarezerwować miejsce w wycieczce grupowej.
Czy Forum Romanum jest bezpieczne
Tak, Forum Romanum jest zwykle bezpiecznym miejscem dla turystów i mieszkańców Rzymu. Władze rzymskie starają się zapewnić odpowiednie zabezpieczenia i nadzór nad tym historycznym miejscem, aby zapewnić bezpieczeństwo wszystkim odwiedzającym. Jednak podobnie jak w każdym innym miejscu turystycznym, istnieje ryzyko kradzieży lub utraty osobistych przedmiotów, takich jak portfele, telefony lub aparaty fotograficzne. Warto zawsze uważać na swoje rzeczy, a także trzymać się głównych szlaków turystycznych i unikać zapuszczonych zakątków, zwłaszcza po zmroku. Ponadto, należy zawsze przestrzegać zasad bezpieczeństwa, takich jak nieopuszczanie swojego bagażu bez nadzoru oraz uważanie na osoby podejrzane i podejrzane działania.
Co można zobaczyć na Forum Romanum?
Łuk Tytusa (Arco di Tito)
Łuk Tytusa został zbudowany w 81 roku n.e. przez cesarza Domicjana, aby uczcić triumf jego brata Tytusa nad Żydami i zdobycie Jerozolimy. Łuk ma wysokość 15,4 metra i jest ozdobiony licznymi reliefami. Najsłynniejsze z nich przedstawiają procesję triumfalną, w której rzymscy żołnierze niosą łupy zdobyte w Świątyni Jerozolimskiej, takie jak menora. Architektonicznie łuk jest przykładem klasycznego rzymskiego stylu łukowego, z jedną główną arkadą i dwoma bocznymi pilastrami. W średniowieczu łuk został włączony w mury obronne, co pomogło w jego przetrwaniu do naszych czasów. Obecnie jest to jedno z najlepiej zachowanych dzieł rzymskiej sztuki triumfalnej.
Świątynia Saturna (Tempio di Saturno)
Świątynia Saturna, poświęcona bogu rolnictwa i bogactwa, została zbudowana w 497 roku p.n.e. i jest jedną z najstarszych świątyń na Forum Romanum. Jej ruiny, w tym imponujące kolumny, są jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Forum. Świątynia była miejscem, gdzie przechowywano skarbiec państwa rzymskiego (Aerarium). Z biegiem czasu budynek przeszedł kilka renowacji, w tym znaczące prace w 42 roku p.n.e. wykonane przez Lucjusza Munatiusza Plancusa. Świątynia była centralnym punktem obchodów Saturnaliów, starożytnego festiwalu rzymskiego. Dzisiaj zachowało się osiem kolumn z przedsionka, które są świadectwem dawnej świetności świątyni.
Świątynia Wespazjana i Tytusa (Tempio di Vespasiano e Tito)
Świątynia Wespazjana i Tytusa została wzniesiona przez cesarza Domicjana w 87 roku n.e., aby uczcić boskość jego ojca Wespazjana i brata Tytusa. Budowla była zlokalizowana na północnym krańcu Forum Romanum, w pobliżu Tabularium. Świątynia miała klasyczny plan prostokątny z przedsionkiem (pronaosem) wspartym na sześciu kolumnach korynckich. Reliefy na fryzie przedstawiały sceny ofiarne i były jednymi z najwspanialszych rzeźb tego okresu. W średniowieczu część budynku została zburzona, a kamienie wykorzystane do innych budowli. Dziś można zobaczyć fragmenty trzech kolumn i część fryzu.
Świątynia Kastora i Polluksa (Tempio di Castore e Polluce)
Świątynia Kastora i Polluksa, bliźniaczych bogów opiekuńczych Rzymu, została zbudowana w 484 roku p.n.e. po bitwie nad Jeziorem Regillus, gdzie bracia mieli objawić się i pomóc Rzymianom. Świątynia stała się jednym z głównych miejsc kultu na Forum Romanum. Przebudowana w czasach cesarza Tyberiusza, zyskała formę trójkolumnowej świątyni z przedsionkiem. Trzy kolumny, które przetrwały, są znane jako „Trzy Siostry” i są jednym z najbardziej ikonicznych widoków Forum. Świątynia była również miejscem spotkań senatu i trybuną dla mówców. Dziś jej ruiny są symbolem dawnej potęgi Rzymu.
Bazylika Julia (Basilica Julia)
Bazylika Julia została zbudowana przez Juliusza Cezara w 54 roku p.n.e. jako miejsce sądów i spotkań publicznych. Była to jedna z największych budowli na Forum Romanum, z długim, prostokątnym planem i kilkoma rzędami kolumn. Wnętrze było podzielone na nawy przez dwa rzędy kolumn i mogło pomieścić dużą liczbę osób. Bazylika była kilkakrotnie odnawiana po pożarach, a jej ostateczna forma została ukończona za czasów cesarza Dioklecjana. Służyła jako miejsce handlu, transakcji finansowych oraz sądów cywilnych. Obecnie jej ruiny dają wyobrażenie o monumentalnej architekturze publicznej starożytnego Rzymu.
Bazylika Aemilia (Basilica Aemilia)
Bazylika Aemilia, zbudowana w 179 roku p.n.e. przez konsulów Marka Emiliusza Lepidusa i Marka Fulwiusza Nobiliora, była jedną z najważniejszych hal targowych na Forum Romanum. Przez wieki służyła jako miejsce spotkań, handlu oraz sądów. Bazylika miała imponującą fasadę z kolumnadą, a wnętrze podzielone było na trzy nawy. Budowla była kilkakrotnie odbudowywana i odnawiana, szczególnie po pożarach. Jej mury były ozdobione licznymi reliefami przedstawiającymi sceny z życia Rzymian. Dziś z Bazyliki Aemilia zachowały się jedynie fragmenty kolumnad i fundamenty, które świadczą o jej dawnej świetności.
Łuk Septymiusza Sewera (Arco di Settimio Severo)
Łuk Septymiusza Sewera został wzniesiony w 203 roku n.e. na cześć cesarza Septymiusza Sewera i jego dwóch synów, Karakalli i Gety, za ich zwycięstwa nad Partami. Łuk ma wysokość 23 metrów i jest bogato zdobiony reliefami przedstawiającymi sceny bitewne oraz triumfalne procesje. Centralny łuk flankowany jest dwoma mniejszymi arkadami, a całość wieńczy inskrypcja dedykacyjna. Podczas średniowiecza łuk był częściowo zasypany gruzem i wykorzystany jako fundamenty dla innych budowli. Po odkopaniu i konserwacji stał się jednym z najbardziej imponujących zabytków Forum. Obecnie jest symbolem militarnej potęgi i architektonicznego mistrzostwa Rzymu.
Kuria Julia (Curia Julia)
Kuria Julia, zbudowana przez Juliusza Cezara w 44 roku p.n.e., była miejscem spotkań senatu rzymskiego. Jest to jedna z najlepiej zachowanych budowli na Forum Romanum, częściowo dzięki jej przekształceniu w kościół w VII wieku. Budynek ma prostokątny plan i surową, ale elegancką fasadę z cegły i marmuru. Wnętrze było ozdobione marmurowymi panelami i mozaikami, a także posiadało podium dla przewodniczącego senatu i ławy dla senatorów. Kuria była miejscem, gdzie podejmowano kluczowe decyzje dotyczące polityki i administracji imperium. Obecnie jest otwarta dla zwiedzających, oferując unikalny wgląd w polityczne życie starożytnego Rzymu.
Świątynia Romulusa (Tempio di Romolo)
Świątynia Romulusa została zbudowana na cześć syna cesarza Maksencjusza, który zmarł w młodym wieku. Budowla ma charakterystyczny okrągły plan z centralnym wejściem ozdobionym brązowymi drzwiami. Wnętrze świątyni było bogato zdobione mozaikami i freskami, z których niektóre przetrwały do dzisiaj. Świątynia była częścią większego kompleksu bazyliki Maksencjusza i Konstantyna, który dominował nad Forum Romanum. W średniowieczu świątynia została przekształcona w kościół, co przyczyniło się do jej przetrwania. Dziś jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów rzymskiej architektury sakralnej.
Świątynia Wenus i Romy (Tempio di Venere e Roma)
Świątynia Wenus i Romy, zbudowana przez cesarza Hadriana w 135 roku n.e., była jedną z największych świątyń w starożytnym Rzymie. Była poświęcona dwóm boginiom: Wenus, bogini miłości, oraz Romie, personifikacji miasta Rzym. Świątynia miała monumentalny plan z dwiema celami (wewnętrznymi sanktuariami) i otacza
ły ją kolumnady. Całość konstrukcji była wykonana z marmuru i ozdobiona licznymi reliefami. Świątynia ucierpiała podczas trzęsienia ziemi w IX wieku, a jej ruiny były stopniowo rozbierane. Obecnie można zobaczyć resztki fundamentów oraz fragmenty kolumn, które świadczą o jej dawnej wspaniałości.
Świątynia Antonina i Faustyny (Tempio di Antonino e Faustina)
Świątynia Antonina i Faustyny została zbudowana przez cesarza Antonina Piusa w 141 roku n.e. na cześć jego zmarłej żony Faustyny Starszej. Po śmierci Antonina świątynia została także dedykowana jemu samemu. Budowla miała klasyczny plan z sześcioma kolumnami korynckimi na fasadzie. W średniowieczu świątynia została przekształcona w kościół San Lorenzo in Miranda, co przyczyniło się do jej przetrwania. Wnętrze świątyni zostało wówczas przekształcone, ale zewnętrzna struktura pozostała stosunkowo nienaruszona. Obecnie jest to jedno z najlepiej zachowanych miejsc na Forum Romanum, będące świadectwem harmonii między starożytną architekturą a średniowieczną adaptacją.
Regia
Regia była siedzibą Pontifexa Maximusa, najwyższego kapłana religii rzymskiej, i jednym z najstarszych budynków na Forum Romanum. Pierwotnie zbudowana przez króla Numę Pompiliusza, Regia służyła jako centrum administracyjne i religijne. Budynek miał prosty, lecz funkcjonalny plan z kilkoma pomieszczeniami używanymi do różnych ceremonii i spotkań. W środku znajdowały się archiwa oraz sprzęty liturgiczne. Regia była wielokrotnie odnawiana i rozbudowywana, zachowując jednak swoją pierwotną funkcję. Dziś jej ruiny są skromne, ale dają wyobrażenie o centralnym miejscu religii w życiu publicznym starożytnego Rzymu.
Dom Westalek (Casa delle Vestali)
Dom Westalek był rezydencją Westalek, kapłanek bogini Westy, odpowiedzialnych za utrzymanie wiecznego ognia. Kompleks składał się z kilku budynków, w tym sypialni, ogrodów i sal ceremonialnych. Centralnym punktem była aula, gdzie odbywały się uroczystości religijne. Budynek był bogato zdobiony rzeźbami i mozaikami, które podkreślały jego sakralny charakter. Westalki cieszyły się specjalnym szacunkiem i miały liczne przywileje, ale ich obowiązki były surowo egzekwowane. Dziś można zobaczyć resztki murów, fundamentów oraz kilka zachowanych rzeźb, które dają wgląd w życie tych niezwykłych kapłanek.
Świątynia Westy (Tempio di Vesta)
Świątynia Westy była małą, okrągłą budowlą, gdzie przechowywano święty ogień, symbolizujący wieczne trwanie Rzymu. Zbudowana w III wieku p.n.e., świątynia była jednym z najważniejszych miejsc kultu na Forum Romanum. Budynek miał charakterystyczny dach wsparty na dwunastu kolumnach i centralny ołtarz, na którym płonął ogień. Westalki, kapłanki odpowiedzialne za utrzymanie ognia, miały surowe obowiązki związane z jego pilnowaniem. Świątynia była kilkakrotnie niszczona i odbudowywana, zwłaszcza po pożarach. Dziś można zobaczyć fragmenty fundamentów i kolumn, które świadczą o jej dawnym znaczeniu.
Rostra
Rostra była mównicą na Forum Romanum, z której mówcy przemawiali do zgromadzonego tłumu. Mównica była ozdobiona zdobytymi w bitwach dziobami okrętów (rostra), stąd jej nazwa. Była to centralna scena politycznego i społecznego życia Rzymu, gdzie odbywały się mowy, debaty i ogłoszenia publiczne. Rostra była kilkakrotnie przebudowywana, aby dostosować ją do rosnącej liczby uczestników i zmieniających się potrzeb. W czasach republiki i cesarstwa Rostra była świadkiem wielu historycznych momentów, w tym słynnych przemówień Cycerona. Obecnie można zobaczyć jej ruiny, które nadal dominują nad centralną częścią Forum.
Tabularium
Tabularium, zbudowane w 78 roku p.n.e., było oficjalnym archiwum publicznym Rzymu, gdzie przechowywano ważne dokumenty państwowe. Budynek znajdował się na Kapitolu, z widokiem na Forum Romanum. Miał imponującą fasadę z arkadami i monumentalnymi schodami prowadzącymi do głównego wejścia. Tabularium pełniło kluczową rolę w administracji państwowej, przechowując dekrety senatu, uchwały i inne ważne dokumenty. W średniowieczu budynek został włączony w konstrukcje Palazzo Senatorio, co pomogło w jego zachowaniu. Dziś zwiedzający mogą zobaczyć częściowo zachowane struktury oraz podziwiać panoramiczny widok na Forum.
Forum Romanum jest pełne fascynujących zabytków, które dają wgląd w bogatą historię starożytnego Rzymu. Każdy z tych zabytków ma swoją unikalną historię i znaczenie, które razem tworzą kompleksowy obraz życia politycznego, religijnego i społecznego w starożytnym Rzymie.
Co warto zwiedzić w Rzymie? - Włoski dla Polaków - Lingua Italiana
[…] Forum Romanum – to serce starożytnego Rzymu, miejsce gdzie toczyło się życie polityczne i religijne. Znajduje się tu wiele zabytkowych budynków, m.in. świątynie, pałace i łuki triumfalne. […]